Συμπτώματα Υγείας στο Internet: Γιατί να Μην τα Ψάχνουμε
Στο Internet μπορούμε να ψάξουμε και να βρούμε λίγο-πολύ τα πάντα, για οποιοδήποτε θέμα. Όμως το να κάνουμε αναζητήσεις για ιατρικά συμπτώματα, προσπαθώντας να διαγνώσουμε μόνοι μας κάποιο πρόβλημα υγείας και να βρούμε μία θεραπεία, είναι μια πρακτική η οποία όχι μόνο δεν έχει νόημα, αλλά μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά επικίνδυνη.
Ένα συνηθισμένο φαινόμενο
Σε αυτό τον οδηγό δεν πρόκειται να ηθικολογήσουμε εκ του ασφαλούς. Σε εμένα προσωπικά, αλλά και σε συγγενείς και φίλους, έχει τύχει κατά καιρούς να έχουμε ενόχληση ή κάποιο πόνο που να επιμένει για μερικές ημέρες.
Πολύ συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, το πρώτο μας ένστικτο είναι να κάνουμε μια αναζήτηση στο Google, θέλοντας να δούμε που οφείλονται τα συμπτώματα, ίσως και πώς αντιμετωπίζονται.
Η αλήθεια είναι, όμως, πως αυτό δεν είναι ΠΟΤΕ καλή ιδέα, για τους παρακάτω 6 λόγους:
Λόγος 1ος: Το Internet υπερβάλλει
Γνωρίζατε πως o πονόλαιμος μπορεί να είναι σύμπτωμα τόσο του καρκίνου όσο και του AIDS? Και πως το να τρώμε περισσότερο και να παίρνουμε βάρος ή, αντίθετα, να τρώμε λιγότερο και να χάνουμε βάρος είναι και τα δύο συμπτώματα σε περιπτώσεις μανιοκατάθλιψης?
Οι ιστοσελίδες που δημοσιεύουν λίστες ασθενειών και συμπτωμάτων θέλουν να είναι περιεκτικές. Κατά συνέπεια, καταλήγουν αναφέρουν όλα τα πιθανά συμπτώματα υγείας για κάθε ασθένεια, από τα πιο ασήμαντα μέχρι τα πιο σοβαρά.
Το πρόβλημα είναι πως υπάρχουν συμπτώματα και συνδυασμοί συμπτωμάτων που εμφανίζονται με παρόμοιο τρόπο και στα ασήμαντα και στα σοβαρά. Και στο κοινό κρυολόγημα, και στην πυώδη βρογχοπνευμονία. Και στη δυσπεψία, και στο έλκος στομάχου. Και στο να φάγαμε κάτι που μας πείραξε, και στον καρκίνο.
Πραγματικά αμφιβάλλουμε αν υπάρχει έστω και ένα σύμπτωμα, ακόμα και μια απλή φαγούρα που επιμένει, που να μην μπορεί να αντιστοιχηθεί σε τουλάχιστον μια σοβαρή ασθένεια.
Ακόμα χειρότερα είναι αν μπούμε να διαβάσουμε σε κάποιο forum για ιατρικά θέματα. Είναι θέμα χρόνου να βρούμε κάποιο άλλο μέλος του οποίου ένας συγγενής νόμιζε πως είχε ένα απλό συνάχι, και τελικά χρειάστηκε μεταμόσχευση πνεύμονα.
Όταν λοιπόν βλέπουμε τα συμπτώματά μας να αναγράφονται σε κάποια σοβαρή ασθένεια, μπορεί να μας πιάσει από απλό άγχος μέχρι πανικός, αναλόγως της προσωπικότητάς μας. Άνθρωποι έχουν χάσει τον ύπνο τους και μόνο στην υποψία πως έχουν κάτι σοβαρό, ακόμα κι αν τελικά αποδειχθεί πως ήταν κάτι ασήμαντο.
Το χειρότερο είναι πως ακόμα και στη σχετικά σπάνια περίπτωση να έχουμε δίκιο όσον αφορά μία σοβαρή ασθένεια...
Λόγος 2ος: Δεν βοηθάμε καθόλου (μα καθόλου) το γιατρό
Πολλοί έχουμε την αίσθηση πως αν μπούμε στο γραφείο του γιατρού και του ανακοινώσουμε "έχω την τάδε ασθένεια", είμαστε όλοι κερδισμένοι: και ο γιατρός, που τον βοηθάμε στη δουλειά του, και εμείς, που επισπεύδουμε τη θεραπεία μας.
Στο κάτω-κάτω, έχουμε καλύψει ήδη το κομμάτι της διάγνωσης, σωστά?
Η αλήθεια είναι πως δεν έχω υπάρξει γιατρός, ούτε πρόκειται. Εργάζομαι όμως από 17 ετών ως τεχνικός υπολογιστών. Και συχνά οι επισκευές οι οποίες αποδείχτηκαν μακράν οι πιο δύσκολες ήταν όταν ο πελάτης "ήξερε" πως είχε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα.
Αν ένας πελάτης έχει μπλε οθόνες στα Windows λόγω κάποιου προβλήματος στο hardware, αλλά του έχει μπει η ιδέα πως έχει κολλήσει κάποιο ιό, θα επιμείνει για ένα πολύωρο έλεγχο για ιούς, ή ακόμα και σε ένα format και επανεγκατάσταση, ακόμα και αν δεν κάνει καμία διαφορά στην περίπτωσή του.
Ο τεχνικός υπολογιστών, όπως υποθέτουμε και ο γιατρός, το μόνο που θέλει είναι τα ακριβή συμπτώματα. Δεν θέλει κανέναν να του δώσει μια έτοιμη διάγνωση. Η διάγνωση είναι κάτι που θα κάνει ο ίδιος, αξιοποιώντας τα χρόνια σπουδών και την εμπειρία του με χιλιάδες προηγούμενους ασθενείς. Είναι ένα από τα σημαντικότερα τμήματα της δουλειάς του.
Κάντε λοιπόν τη χάρη στο γιατρό σας, και μην ρωτήσετε καν αν πρόκειται για την τάδε ή τη δείνα ασθένεια που διαβάσατε στο Internet. Μην αναφέρετε καν το Internet. Πείτε του τα συμπτώματα, και αφήστε τον να κάνει τη δουλειά του σαν άνθρωπος. Αν δεν μείνετε ικανοποιημένοι με τη διάγνωσή του, επισκεφθείτε έναν άλλο γιατρό για μια δεύτερη γνώμη.
Αυτό φυσικά με την προϋπόθεση πως θα πάτε στο γιατρό αν έχετε συμπτώματα υγείας που επιμένουν, διότι...
Λόγος 3ος: Εκεί που αναφέρονται συμπτώματα, αναφέρονται συχνά και "θεραπείες"
Ο μεγάλος ένοχος σε αυτή την περίπτωση είναι τα forum σχετικά με θέματα υγείας, αλλά ακόμα περισσότερο τα forum σχετικά με εναλλακτικές θεραπείες.
Είναι πολύ απλό, ψάχνοντας συγκεκριμένα συμπτώματα, να βρούμε μια δημοσίευση που κάποιος να λέει "Πήρα το τάδε φάρμακο" ή "πολτοποίησα ωμές τσουκνίδες και τις έκανα κλύσμα" και πως τον βοήθησε με τα συμπτώματά του.
Ένας άλλος χρήστης με παρόμοια συμπτώματα, λοιπόν, είναι εύκολο να μπει στον πειρασμό να δοκιμάσει αυτή την όποια "θεραπεία", παρακάμπτοντας τον γιατρό και την αμοιβή του.
Όπως όμως αναφέραμε, τα ίδια συμπτώματα μπορούν να προέρχονται από πολύ διαφορετικές αιτίες, οι οποίες να έχουν αντίστοιχα εντελώς διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης.
Το να ακολουθήσουμε μία θεραπεία από το Internet χωρίς να έχουμε καν μια προσωπική, επίσημη διάγνωση από γιατρό, είναι μία από τις χειρότερες ιδέες. Ακόμα κι αν έχουμε μια διάγνωση από γιατρό, το καλύτερο είναι να ακολουθήσουμε την θεραπεία που εκείνος μας έχει προτείνει, και όχι να ακολουθούμε συμβουλές από αγνώστους στο Internet.
Καλώς ή κακώς, ζούμε σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν ιστοσελίδες (με -ες, πληθυντικός) που περιγράφουν το πώς να κάνεις περιτομή μόνος σου, στην άνεση του σπιτιού σου.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να έχουμε κατά νου πως όσο κι αν ταιριάζουν τα συμπτώματά μας με αυτά που γράφει μια ιστοσελίδα...
Λόγος 4ος: Καμία σοβαρή διάγνωση δεν μπορεί να γίνει θεωρητικά
Όταν επισκέπτεστε ένα γιατρό, με την υποψία πως έχετε κάτι σοβαρό, τι είναι το πιθανότερο? Να σας πει κατευθείαν "έχεις αυτό" και να προτείνει μια συγκεκριμένη αγωγή, ή να ζητήσει πρώτα μια ή περισσότερες εξετάσεις?
Σίγουρα οι επιπλέον αυτές εξετάσεις κοστίζουν σε χρόνο και σε χρήματα. Παρ' όλα αυτά, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη μηχανή. Και, όπως είπαμε, παρόμοια συμπτώματα μπορεί να ανήκουν σε εντελώς διαφορετικές ασθένειες.
Όταν λοιπόν ένας έμπειρος γιατρός χρειάζεται επιβεβαίωση, είναι φανερό το ότι μια λίστα συμπτωμάτων από μόνη της έχει τη χαμηλότερη δυνατή διαγνωστική βαρύτητα.
Λόγος 5ος: Ακόμα και οι γιατροί δεν παραμένουν στην αυτοδιάγνωση
Θεωρητικά, ένας γιατρός που νιώθει ο ίδιος κάποια συμπτώματα, είναι ο πλέον κατάλληλος για να κάνει τη διάγνωση, σωστά? Έχει όλη την σχετική γνώση, έχει όλη την πληροφορία σχετικά με τα συμπτώματα, και έχει όλη την εμπειρία για να τα ερμηνεύσει.
Αυτό όμως που δεν μπορεί να έχει ακόμα και ο καλύτερος γιατρός, όσον αφορά την αυτοδιάγνωση, είναι η αντικειμενικότητα.
Ένας τρίτος παρατηρητής είναι πάντοτε πιο ψύχραιμος, ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε σε πιο σοβαρά συμπτώματα υγείας, και άρα σε πιο κατάλληλη θέση να κάνει μια διάγνωση ακριβείας.
Όταν λοιπόν ακόμα και ο γιατρός θα ζητήσει τη γνώμη ενός άλλου γιατρού, ποιοι είμαστε εμείς για να παραμείνουμε σε αυτό που μας λέει το Internet?
Λόγος 6ος: Εν τέλει, πόσο αξιόπιστη είναι η πηγή?
Μέχρι στιγμής, όλα τα παραπάνω ισχύουν ακόμα και για τις πλέον αξιόπιστες ιστοσελίδες σχετικές με ιατρικά θέματα και συμπτώματα.
Αυτό όμως που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι πως, ρεαλιστικά, ο οποιοσδήποτε μπορεί να σηκώσει ένα site ή ένα forum για ιατρικά θέματα και θέματα υγείας, ασχέτως αν έχει σπουδάσει ιατρός ή αν δεν έχει καμία ουσιαστική επαφή με το χώρο.
Πόσοι πιστεύετε θα ακολουθούσαν οδηγίες από ένα σχετικά καλοφτιαγμένο site ή forum χωρίς να κάνουν έστω και την ελάχιστη έρευνα για την αξιοπιστία των ανθρώπων ή των μελών που μοιράζουν απλόχερα συμβουλές?
Συνοψίζοντας: ΠΟΤΕ δεν ψάχνουμε για συμπτώματα στο Internet
Αν κάνουμε τακτικό check up, με βάση τις προτάσεις του προσωπικού μας γιατρού μας, και ακολουθούμε τις συμβουλές του, είναι υπέρ αρκετό για να προστατεύσουμε την υγεία μας.
Ίσως έρθει μια ημέρα που, με τα κατάλληλα συστήματα, να μπορέσουμε να κάνουμε εξετάσεις στο σπίτι, και κατάλληλες ιστοσελίδες να μπορούν να δώσουν μια ακριβή διάγνωση.
Αν όμως ποτέ γίνει αυτό, θα είναι στο πολύ μακρινό μέλλον, πολλές δεκαετίες από σήμερα. Προς το παρόν, αν έχουμε συμπτώματα που επιμένουν αρκετές ημέρες, ή συμπτώματα με μεγάλη οξύτητα, η μόνη ρεαλιστική λύση είναι να επισκεφθούμε το γιατρό το συντομότερο. Οτιδήποτε άλλο είναι από ανεύθυνο έως επικίνδυνο.
